Özkan Değer

23 Mart 2020 Pazartesi

Matematiği Kullanmak: Bilgisayar Oyunları

Çoğu bilgisayar oyunu 3D (üç boyutlu) grafikleri kullanıyor. Bunları hareket ettirmek ve canlandırmak, renkleri, ışıkları, gölgeleri ayarlamak için 3 boyutlu geometri ve lineer cebir bilgisi gerektirir.

Aynı zamanda bilgisayar oyunlarında suyun hareketi veya fiziksel objelerin çarpışması gibi olaylar için gerçekçi animasyonlar yapılması gerekir. Bunun için genellikle uygun kısmi diferansiyel denklemlerin nümerik çözümleri, örneğin sıvıyı modellemek için Navier-Stokes denklemleri kullanılır.

Son olarak, bilgisayar programları oyuncu tarafından kontrol edilemeyen karakterin yapay zekasını da kodlamalıdır.

Kaynak: everywhere.idm314.org
Çeviren: Özge Değer

TÜBA Açık Ders Notları

TÜBA'nın Açık Ders Portalındaki Mateatik Ders Notları

Algoritmalara Giriş (MIT) (Prof. Charles Leiserson & Prof. Erik Demaine)

Aksiyomatik Kümeler Kuramı (Dönem 1)

Aksiyomatik Kümeler Kuramı (Dönem 2)

Cebir I (MIT) (Prof. Michael Artin)

Cebir II (MIT) (Prof. Michael Artin)

Doğrusal Cebir (MIT) (Prof. Gilbert Strang)

Fonksiyon Analize Giriş (MIT) (Prof. Richard Melrose)

İleri Diferansiyel Denklemler (MIT) (Dr. Vera Mikyoung Hur)

Kompleks Değişkenli Fonksiyonlar (MIT) (Prof. Sigurdur Helgason)

Sayıların İnşası (Dönem 1)

Sayıların İnşası (Dönem 2)

Soyut Cebire Giriş

Soyut Matematik

Temel Analiz (Dönem 1)

Temel Analiz (Dönem 2)

Topoloji

Kaynak: https://acikders.tuba.gov.tr/course/index.php?categoryid=2

18 Mart 2020 Çarşamba

Matematiği Kullanmak: Salgın Analizleri

Yeni bir salgın başladığında sürekli yeni vakalar çıkacağı için insanlar salgının asla durmayacağından korkabilir. Fakat matematik böyle söylemiyor. Burada önemli olan miktar, virüslü olan bireylerin bulaştırdığı ortalama birey sayısı, yani üreme oranıdır ($R_0$).

Eğer $R_0<1$ ise, salgın biter. Fakat $R_0>1$ ise salgın yayılmaya devam eder. $R_0$'ı bilmek, salgını kontrol altına alma stratejisine rehberlik eder. Özellikle kısıtlı kaynaklar altında (örneğin herkese yetecek kadar aşı olmaması durumu) amaç, bu kaynakları $R_0$'ı $1$'in altına düşürmek için kullanmaktır.

Kaynak: everywhere.idm314.org
Çeviren: Özge Değer

14 Mart 2020 Cumartesi

Dünya Matematik Günü 2020

Daha önce "Pi Günü" adı altında özel etkinliklerin düzenlendiği 14 Mart (3.14) UNESCO tarafından Kasım 2019'da Dünya Matematik Günü olarak ilan edildi.

Dünya Matematik Gününün birincisinin teması "Matematik Her Yerde" olarak belirlendi.

Maalesef Corona virüs salgını nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yapılması planlanan etkinlikler ertelenmek ya da iptal edilmek zorunda kaldı.

Matematik ne işe yarar? Nerelerde kullanılır? sorusuna verilecek cevapları aşağıdaki paragraflarda bulabilirsiniz*.

Bilim ve Teknoloji’de Matematik her yerde. Birkaç örnek:

Arama motorlarının başarısını harika matematiksel algoritmalara borçluyuz.

Güvenli iletişim sağlayan kriptografi sırtını Sayılar Teorisi’ne dayar.

Bilgisayarlı tomografik tarama (CT-scan) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi tıbbi görüntüleme cihazlarının ölçtüğü nümerik veriler, matematik algoritmasıyla görüntüye dönüştürülür.

Yapay zeka ve yapay öğrenme artık dünyayı değiştiriyor: bilgisayar görüşü, otomatik tercüme, insansız araç gibi neler neler…

İnsan genomunun çözümlenmesi, matematik, istatistik ve bilgisayar biliminin zaferi.

Kara deliklerin ilk fotoğrafını matematik kullanarak elde ettik.

Medeniyetin her yerinde matematik var. Birkaç örnek:

Matematik ulaşım ve iletişim ağlarının optimizasyonunda kullanılıyor.

Matematik salgın hastalıkların yayılmasını anlamayı ve kontrol altına almayı sağlıyor.

Sağlık sisteminin, ekonomik ve sosyal sistemlerin verimli planlaması ve yönetimi için istatistik ve optimizasyon kullanılıyor.

Matematik seçmen tercihlerini daha iyi temsil edecek seçim sistemleri tasarlamaya yarıyor.

Matematik sayesinde doğal afet (sel, deprem, kasırga) risklerini anlıyor ve önlem alabiliyoruz.

BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri için Matematik şart. Birkaç örnek:

Matematik bir kalkınma aracıdır. Nelson Mandela (Haziran 1990), "Eğitim dünyayı değiştirebilmek için en güçlü silahtır." der. Eğitim, iyi bir iş bulmamızı sağlar, matematik de, eğitimin temel bir parçasıdır.

Matematik küresel değişimler ve bu değişimlerin biyoçeşitlilik üzerindeki etkilerini modellemek için kullanılır.

Dünya kaynaklarının sürdürülebilir kullanımına ulaşmak için optimizasyon teknikleri ve veri analizi gereklidir.

Yapay zeka, uydu görüntülerinden veri almak ve verilerin eksik olduğu kent, sanayi, tarım ve orman alanlarının haritalarını çizmek için kullanılır.

Matematik eğitimi kızları ve kadınları daha iyi bir gelecek için güçlendirir.

Sayısal ve bilimsel okuryazarlık sayesinde gezegenimizdeki zorlukları daha iyi anlarız.

Ne yaparsan yap, içinde Matematik var. Birkaç örnek:

Matematik sanatçılara ve müzisyenlere ilham verir: perspektif simetrileri, süslemeler, fraktallar, geometrik eğriler, yüzeyler ve şekiller; müzikte kalıplar, ölçekler, sesler ve daha neler neler.

Matematik tavladan satranca strateji oyunlarında, Rubik küpü çözümünden Awale (Mangala) oyununa her yerde bir yardımcıdır.

Matematik bütçe hazırlamakta faydalıdır.

Müteahhit olsun, çiftçi esnaf, zanaatkar, atlet olsun, hemen herkes matematiksel kavramları kullanır.

Bana bir faaliyet söyle, Matematik neresinde söyleyeyim. Birkaç örnek:

Matematik, yıldızlarla navigasyondan GPS'e kadar coğrafi konumlama tekniklerinin arkasındadır.

Matematik, akıllı telefonlarımızın yazılımının arkasındadır.

Matematik, emeklilik sisteminizi sürdürülebilir kılar.

Matematik ile gerçekçi animasyon filmleri yapılır.

Bir gün Mars'ı ziyaret etmek ister misin? Matematik olmadan asla mümkün değil.

Birinci Dünya Matematik Gününüz kutlu olsun...

*Kaynak: Metnin orijinalini https://www.idm314.org/ ve https://everywhere.idm314.org/ adreslerinde bulabilirsiniz.

4 Nisan 2019 Perşembe

İÜ Fen Fakültesi Öğrenci Matematik Çalıştayı V

İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Kulübü tarafından 2015 yılından beri düzenlenmekte olan, davetli konuşmacıların ve ülkemizin dört bir yanından katılımcıların yer aldığı Öğrenci Matematik Çalıştayının beşincisi bu sene 25 Nisan 2019 Perşembe günü İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Ord.Prof.Dr. Cemil Bilsel Konferans Salonunda düzenlenecektir.

Çalıştay, üniversitelerimizin matematik bölümlerinde okuyan lisans ve lisans üstü öğrencilerini, ilgili lise öğrencilerini, konusunda uzman matematikçilerle ve matematik bölümü mezunu olup da çeşitli iş alanlarında çalışan profesyonellerle buluşturmayı, matematik bölümü öğrencilerinin mezuniyet sonrası iş bulma kaygılarını ve diğer çeşitli problemlerini tartışmayı ve bu kaygıları gidermeye yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Ön kayıt ve ayrıntılı bilgi için çalıştayın web sayfası:

http://www.iumatematikcalistayi.org/

15 Mart 2018 Perşembe

İÜ Fen Fakültesi Öğrenci Matematik Çalıştayı IV

İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Kulübü tarafından 2015 yılından beri düzenlenmekte olan, davetli konuşmacıların ve ülkemizin dört bir yanından katılımcıların yer aldığı Öğrenci Matematik Çalıştayının dördüncüsü bu sene 17 Nisan 2018 Salı günü İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Ord.Prof.Dr. Cemil Bilsel Konferans Salonunda düzenlenecektir.

Çalıştayın web sayfası: http://www.iumatematikcalistayi.org/